2020’nin LGBTİ+ Onur Haftası’nda Kendine Has’ın katkılarıyla sizlere LGBTİ+ mücadelesinde kendine yer edinmiş, öncü ve değerli isimlerden oluşan bir portre seçkisi sunuyoruz. Can Yapıcı’nın derlediği bu yazımızın konuğu, kısa ömrüne büyük işler sığdıran yol arkadaşımız Boysan Yakar.
LGBTİ+ hakları hareketinin ülkemizdeki en önemli isimlerinden Boysan Yakar 26 Temmuz 1984 yılında Kocaeli’nde doğar. İyi derecede İngilizce, biraz Fransızca ve Rumca konuşan Yakar, Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat Tasarım Fakültesi’nden 2008 yılında mezun olur.
Gönüllü aktivizm çalışmalarına 2005 yılında Lambdaİstanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği’nde başlar. Buradaki çalışmaları kapsamında üç kısa metrajlı film çekerek (2005, 2007, 2009) LGBTİ+ aktivizmine katkı sağlar. 2008 yılında LGBTİ Aileleri ve Yakınları Derneği’nin kuruluş sürecine destek olur, 2010 ile 2013 yılları arasında ülkemiz ve dünya çapında ün kazanmış ‘Benim Çocuğum’ (My Child) belgeselinde yönetmen yardımcılığı görevini üstlenir.
Haziran 2013’te İstanbul da başlayıp Türkiye’nin tamamına yayılan Gezi Direniş’i sonrası 2014 yerel seçimlerinde İstanbul’da yaşadığı Şişli ilçesinden açık eşcinsel kimliğiyle belediye meclis üyesi adayı olur, adaylığı ve kampanyası LGBTİ+ hareketi tarafından desteklenir. Seçimleri kazanamamasına rağmen, Şişli Belediye Başkanı Sayın Hayri İnönü tarafından Başkan Danışmanı olarak görevlendirilir. Başkan Danışmanı olarak toplumsal eşitlik, insan hakları ve LGBTİ’lere yönelik eşit hizmetler alanlarındaki projelerden sorumlu olur. Boysan’ın çalışmaları belediyeye ait beş yıllık stratejik plan ve bütçesinde ilk kez LGBTİ’lere yer verilmesini sağlar. Bu vesileyle eşitlik temelli politikalar geliştirerek LGBTİ+ yurttaşların eşit hizmetler almasını hızlandırmış olur. Projelerinden en etkili olanlarından biri ücretsiz olarak tasarlanan ‘LGBTİ+’lara Eşit Sağlık Hizmeti olur. Hayalini kurduğu, onun çabalarıyla başlayan ve temellerini attığı en önemli çalışmalarından biri olan ‘Toplumsal Eşitlik Birimi’ Ekim 2015’te çalışmaya başlar. Şişli Belediyesi’nde hizmete girmiş olan Toplumsal Eşitlik Birimi sekiz ana başlık altında çalışan ilk birim olma özelliğini taşımakta olup ‘sosyal belediyecilik’ anlayışıyla ekonomik, sosyal ve kültürel ayrımcılık yaşayan kadın, çocuk, genç, yaşlı, engelli, azınlık, LGBTİ+ ve mülteci hakları konusunda çalışmalar yapmaktadır.
STGM (Sivil Toplum Geliştirme Merkezi)’nde ‘Ağ ve Gönüllülük’ konusunda (2006) ve SPOD (Sosyal Politikalar ve Cinsiyet Yönelim Çalışmaları Derneği) Siyaset Okulu’nda ‘Yerel Yönetimler ve Siyaset ’ (2013) konularında eğitimler alan Boysan 2015 Nisan sonunda, ‘Professionals Fellow Spring Program’ adlı programa katılır ve Human Rights Campaign ve Victory Institute & Fund kuruluşlarında Amerika Birleşik Devleti bursuyla Washington DC. ‘de danışman olarak çalışır. Haziran 2015’te, her yıl Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nda düzenlenen Onur kutlamalarında GLIFAA (Gays and Lesbians in Foreign Affairs Agencies) onu ve diğer bir LGBTI savunucusunu panelde konuşma yapmak üzere onurlandırır. Bu panelde, konuşmacılar arasında Dışişleri Bakan Vekili Sayın Heather Higginbottom da yer almıştır.
Yaşamı boyunca birçok alanda mücadelesi adına gönüllü çalışmalar yapar ve hizmetler verir Boysan.Bunlardan bazıları: LGBTİ İstanbul Onur Haftası Komisyon Üyeliği ( 2006’dan beri); Hormonlu Domates Homofobi ve Transfobi Ödülleri Organizasyon Komitesi Üyeliği (2008’den beri); Lambdaistanbul temsilcisi ve Taksim Dayanışması LGBTi+ Onur Haftası Komisyonu Temsilciliği (2012-2013). Bir LGBTİ+ hakları savunucusu olarak, Gezi Direnişinde LGBT BLOK Aktivisti olarak ön safhalarda (Haziran 2013) yer alır. Ayrıca, LGBTi+ Siyasi Temsil ve Katılım Platformu (İstanbul) (Temmuz 2013), Kadıköy Kent Konseyi’nde ve LGBTİ+ Konseyi’nde gönüllü olarak hizmetler verir. (Eylül 2014’den vefatına kadar).
Bunlara ek olarak Yakar, bir performans sanatçısıydı. Performansıyla aktivizmini birleştirmiştir. “İyi Saatte Olsunlar” adlı sanat inisiyatifinin de kurucularındandır (2009-2013). Çeşitli gazete ve dergilerde röportajları ve yazıları yayınlanmış olup görsel medyada olduğu kadar çeşitli üniversitelerde, toplantılarda, panellerde ve gösterilerde konuşmalar yapmıştır.
Boysan Yakar, 5 Eylül 2015’te Çanakkale’nin Gelibolu İlçesi Bolayır Mevkii’nde gerçekleşen bir trafik kazasında sevgilisi Mert Serçe ve feminist LGBTİ+ aktivisti arkadaşı Zeliş Deniz ile beraber hayatını kaybeder.
Boysan’ın vefatı LGBTİ+ dünyasından büyük üzüntüye sebep olmuş ve Boysan’ın annesi Sema Yakar, Boysan’ın yarım kalan bazı çalışmalarını tamamlamak için girişimlerde bulunmuştur. “Boysan’ın Evi” projesi de onun kapsayıcı felsefesini yaşatmak için hayata geçirilen bir projedir.
“Boysan’ın Evi” olarak adlandırılan bu evde Boysan, ev arkadaşı, dostları ve yaşadığı bu evin kapı ziline adını verecek kadar çok sevdiği ve onun ömrünü uzatmak için çok uğraştığı BANU’su ve diğer kedileriyle mutlu bir beş yıl geçirmiştir.
“Boysan’ın Evi’’ sivil toplum kuruluşlarının eğitim, konferans, film, söyleşi, sergi, atölye ve benzeri çalışmalarına mekân oluşturmak üzere Haziran 2016’da açılır. Bir etkinlik mekânı olmanın ötesinde insanlara “başka bir aile” mümkün anlayışını anlatmaya çalışan, alternatifleri arayan ve toplumsal belleğin izlerini tutmaya devam eden bir hafıza mekânı olarak varlığını sürdürmektedir. Boysan’ın ruhunu yaşatan bu mekan, yasaklar ve yaşanmakta olan toplumsal olaylar ışığında koşulsuz sevgi, güven ve dayanışma ilkeleriyle, hiçbir ayrım olmadan tüm gönüllülere, katılımcılara ve sevenlerine her zaman açıktır. Detaylı bilgi için http://boysaninevi.com/
Derleyen: Can Yapıcı
